Ko te Kupu Foundation
A faaite i tenei whaarangi



TE

WORD

MARCH 1909


Mana pupuri 1909 na HW PERCIVAL

NGĀWHIANGA MA TE WHAKAMAHI

Mena ka taea e nga whetu astral te kite i nga mea, he aha i kore ai e taea te whakahaere i te wairua o te reo ki te whakatau i te whakamatau o te karaka karaka rongonui inaianei?

Ko tenei patai e pa ana ki tetahi whakamatautau i tukuna e te Kairangahau Rangahau Hinengaro. E kiia ana kua tukuna e ia nga moni e rima mano taara ki tetahi taera e mohio ana ki te tatau tonu o nga karaka i te mea ka ringihia mai i roto i te peeke ki roto i te kete, ki tetahi kete rite ranei kua whakanuitia kia whiwhi.

Tae ake ki tenei wa kaore ano i taea e tetahi te whakapae, te korero ranei i te tino tika o nga karaka i runga i te teepu, i te kete ranei, ahakoa he maha nga mahi i ngana.

Mena e tika ana te whakahoki o te whakautu, me homai e te maaramatanga o te reo, ma te maarama ranei e whakahaere ana i te reo. Mena ka taea e te maarama o te reo ki te whakaoti i te raru kaore rawa he mana whakahaere; engari kaore te kaiwhakaputa me te mana whakahaere i whakatau i te raru. Ko te raru kaore i te kaha ki te kite i roto i nga take, engari ki te whakaemi tau. Ko te maama me te mana whakahaere i te maaramatanga, ma te tamaiti ano e tii ake i te karaihe e haere ana i tera taha o te huarahi. Engari ki te mea kaore i mohio te tamaiti ki te whakahaere hinengaro mo te tatau tatau, kaore e taea te korero i te nama i mua o te matapihi i nga waa kua whakaritea. E tika ana kia whakaakona te hinengaro ki te tatau ki te hiki wawe ki te whakapiki ake i te kohinga nui o nga whika, me nga mea whakangungua tonu ko te hinengaro e taea ana te korero kia hia nga moni kei roto i te roopu, e hia tangata ranei i roto i te mano.

Hei tikanga, ko te moemoea o nga reo kaore i te waa teitei, ko nga mana whakahaere o nga reo ngawari kei raro i te toharite o te taangata tangata. He maaramatanga, he mana whakahaere ranei te ahua, penei i te tamaiti kei roto i te whare pukapuka, he whare toi, he puawai puawai ranei, tirohia nga taonga kei roto. Kia rite ki te tamaiti ko te mana whakahaere o te reo raupaparorohiko me nga korero ranei ka korero mo nga pukapuka ke i roto i a ratau utu nui, i nga kohinga ataahua ranei o nga toi, me nga puawai ataahua, engari ma te raru raru e aro ki nga kaupapa o. nga pukapuka, ki te tawai me te whakamaarama i nga taonga toi, ki te korero ranei i nga puawai i nga kupu ke atu i te whakamaarama. Ko te kaha ki te tiro i roto i nga take kaore i te uru ki te mohio ki nga mea e kitea ana.

Ko te whakautu tika ki te patai he aha te take kaore i taea e tetahi maatau te whakauru ki te whakamatautau: na te mea kaore he tangata i tino whakangungua i tona hinengaro e taea ana ki te whakahiato i nga wae e tino nui ana. Koinei te take kaore e taea e te maama te korero te maha o nga karaka i roto i te peeke kete nui ranei. Kaore te "mana wairua" e mohio ki te waa, kei te awangawanga nga mahi hinengaro, nui atu i te hinengaro o taua mana whakahaere i nga wa katoa e mohiotia ana ko te maarama o te tangata.

Mena i taea e tetahi o nga hunga e haere mai ana ki te mahi i nga mahi hinengaro mo te whakahiato i te nama me te pupuri i te nama ki tona hinengaro, ka taea e te mana whakahaere, te kaiwhakaputa ranei te whakautu. Engari na te mea kaore tetahi o nga hinengaro e puta ana i tenei, ka taea hoki e te mana te mahi. Kaore he mana whakahaere o te momo reo e kaha ki te mahi i tetahi mahi hinengaro kaore ano kia oti e te tangata.

 

He aha te whakamārama ka taea e te Theosophy te tuku mo nga maatatanga nui e paku ana, a he aha pea e ngaro ai te mano o te iwi?

Hei ki te Theosophy ka whai hononga nga mea katoa ki te ao. Ko nga taangata, ko nga tipu, ko nga kararehe, ko te wai, ko te whenua, ko nga whenua me nga mea katoa ka mahi, ka tauhohe ki a ratau tahi. Ko nga tinana kukuti ka nekehia e nga tinana pai, he tinana maamaa e nekehia ana e te mohio, a ka huri nga mea katoa puta noa i nga rohe o te taiao. Nga aitua katoa ano he paanga ka puta ko te take. Ko nga ahuatanga katoa e pa ana ki nga hua pai, kino ranei ko te putanga ko nga whakaaro o te tangata.

Ko nga whakaaro o tetahi iwi e karapoti ana, e piki ana ranei e hanga ana i roto i nga roopu, i nga kapua ranei i te mea i runga ake, i te taha hoki o taua iwi, ko te kapua whakaaro i te ao o te hunga nana i hanga. Ko ia whakaaro o ia tangata ka taapiri atu ki te nuinga o te whakaaro e aukatia ana ki te iwi. Na ko ia whenua kei te piri ki runga, me ona ahuatanga nga ahuatanga me nga ahuatanga o te iwi e noho ana i runga i te whenua. I te mea ko te hau o te whenua te kaha o te takaro e pa ana ki te whenua, ka pena ano te wairua o te hinengaro i roto i nga kapua o te whakaaro ka pa ki te ao. I te mea ko nga ahuatanga papahoro i te hau, ka hua ka kitea te kaha o te tupuhi, na, ko nga whakaaro whakaawe i roto i te wairua hinengaro me kitea hoki o raatau korero na roto i nga ahuatanga o te tinana me nga ahuatanga o te ao.

Ko te hau o te whenua me te wairua hinengaro o te tangata e pa ana ki te kaha o te whenua. He porohita mo nga ope a roto me waho o te ao; enei kaha me nga mahi i roto i tetahi waahanga o te whenua e rite ana ki nga ture whanui e mau nei i te whenua katoa. I te wa e puta mai ai nga roopu o nga taangata, ka whanake me te pirau i nga waahanga rereke o te whenua, a, penei ano hoki te whenua, me whakarereke i tana hanganga i roto i nga waahanga o nga tau, me whakarereke nga huringa e tika ana mo te whanaketanga whänui. te tipuranga o te tuaka o te whenua me te hurihanga o te ao.

Ko te raru ka pa mai i te ngana, na te kaha o te whenua ki te whakatika i a ia ki nga kaha e pa ana ki a ia me te whakarite me te taurite o ana whakarereketanga. I te wa e pa ana te tini o nga tangata e te ru, ko te tikanga ehara i te whenua noa te whakatikatika ia ia i runga i te mahere whenua, engari ko te nuinga o te hunga e mate ana kua tutuki i tenei wa na runga i nga kaupapa karma e whai ana ki a raatau whakahoaho.

He Hoa [HW ivalriterite]